foutnegatief

Foutnegatief is een term uit de statistiek en diagnostiek die verwijst naar een testresultaat dat onterecht aangeeft dat een bepaald kenmerk, ziekte of toestand afwezig is, terwijl deze wel aanwezig is. Het is het tegenovergestelde van een foutpositief. In de context van testprestaties wordt vaak gesproken over de foutnegatieve kans of false negative rate (FNR). De gevoeligheid van een test is het aandeel echte positieven dat correct als positief wordt geïdentificeerd; FNR is 1 minus de gevoeligheid en geeft daarmee de kans op een foutnegatief resultaat weer.

In medische diagnostiek komen foutnegatieven vaak voor bij laboratoriumtesten en screenings. Voorbeelden zijn COVID-19- en hiv-tests, waar een vroege of zwakke expressie van het ziektekenmerk, of een onvoldoende monstersampling, tot een foutnegatief resultaat kan leiden. Ook bij zwangerschapstesten of tumormarkers kan een foutnegatief optreden. De gevolgen kunnen variëren van vertraagde behandeling tot onbedoelde doorgegeven verspreiding van een ziekte.

Buiten de geneeskunde komen foutnegatieven voor in machine learning en data-analyse, bijvoorbeeld wanneer een model een positiemap detecteert als negatief terwijl deze daadwerkelijk positief is. Dit beïnvloedt recall en kan cruciaal zijn in fraudedetectie, veiligheidsystemen en kwaliteitscontrole, waar het niet detecteren van een echt probleem kosten met zich meebrengt.

Vermindering van foutnegatieven vereist hogere testgevoeligheid, herhaalde of gecombineerde tests, betere monstername en tijdstippen, en in algoritmen het optimaliseren van drempels of het toepassen van meerdere modellen. Ook kan rekening houden met de pretestkans de interpretatie verbeteren.