doseeraanpassingen

Doseeraanpassingen is het proces waarbij de dosis, frequentie of duur van een geneesmiddel wordt aangepast aan de individuele patiënt om een effectief en veilig behandelresultaat te bereiken. Doel is om voldoende werking te bereiken terwijl toxiciteit wordt geminimaliseerd, rekening houdend met de variatie in farmacokinetiek en farmacodynamiek tussen patiënten.

Verschillende factoren bepalen of en hoe doseeraanpassingen nodig zijn. De belangrijkste zijn de nierfunctie (uitgedrukt als eGFR of creatinine-clearance) en de leverfunctie (vaak geclassificeerd met klinische scores zoals Child-Pugh). Ook leeftijd, lichaamsgewicht, zwangerschap of borstvoeding, en aanwezigheid van chronische aandoeningen kunnen de dosering beïnvloeden. Daarnaast spelen geneesmiddelinteracties en genetische factoren een rol, omdat deze de afbraak, verdeling of werking van medicijnen kunnen veranderen. De klinische toestand kan snel veranderen, waardoor heroverweging van de dosis vereist is.

Hoe doseeraanpassingen worden bepaald, gebeurt meestal op basis van richtlijnen, farmacokinetische overwegingen en klinische monitoring. Therapeutische drugmonitoring kan worden toegepast bij geneesmiddelen met nauwe therapeutische vensters. Klinische evaluatie vereist vaak regelmatige controle van laboratoriumwaarden, klinische respons en bijwerkingen, gevolgd door eventueel aanpassen van de dosis of het doseringsinterval.

Veelvoorkomende toepassingsgebieden zijn geneesmiddelen die renale klaring kennen, zoals bepaalde antibiotica en DOACs, immunosuppressiva en sommige chemotherapeutische middelen. Doseeraanpassingen zijn ook veelvuldig in de pediatrie en geriatrie. In elk geval blijven veiligheid, effectiviteit en zorgvuldige monitoring centraal bij doseeraanpassingen.