dendritisch

Dendritisch is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat “dendritisch” of “dendrite-achtig” betekent, afgeleid van het Griekse dendron voor boom. Het wordt gebruikt om kenmerken of patronen te beschrijven die vertakt en boomachtig zijn. In de biologie verwijst het vaak naar structuren of cellen met dergelijke vertakkingen, zoals neurale dendrieten of dendritische cellen in het immuunsysteem.

In de neurobiologie beschrijven dendrieten de vertakte uitlopers van neuronen die inkomende signalen ontvangen. De vorm en lengte van de dendritische boom bepalen hoe signalen worden geleid en geïntegreerd in het neuron. Dendriten dragen daarnaast synaptische contactpunten, waaronder dendritische spines die bij elkaar horende synapsen huisvesten en een rol spelen bij synaptische plasticiteit en leerprocessen.

In de immunologie verwijst dendritische cel (dendritische cel) naar een professionele antigen-presenterende cel. Deze cellen ontstaan in het beenmerg, rijpen in weefsels en migreren naar lymfoïde organen om antigenen aan T-cellen te presenteren. Hierdoor initiëren ze adaptieve immuunresponsen. Tijdens maturatie nemen hun antigeenpresentatie-mogelijkheden toe en veranderen hun morfologie naar meer uitgebreide, vertakte uitlopers.

Andere toepassingen van de term beschrijven doorgaans boomachtige vertakkingspatronen in bijvoorbeeld plantkunde, mineralogie of netwerkmodellen. Dendritisch karakter is daarmee een algemene aanduiding voor structuren met vertakkingen die tak- en spinale vormen hebben.