comedonen

Comedonen zijn pluggen van talg (sebum) en keratine die een haarfollikel in de huid verstoppen. Ze vormen de niet-ontstoken laesies die centraal staan bij acne vulgaris en komen voor als donkere of witte puntjes, afhankelijk van of de porie open of gesloten is.

Open comedonen, ook wel open comedonen of blackheads genoemd, hebben een zichtbare opening en zien er donker uit door oxidatie van de talg. Gesloten comedonen, of whiteheads, ontbreken een open porie en blijven huidskleurig of wit. Beide typen komen veel voor bij milde tot matige acne en kunnen alleen of in combinatie met ontstekingen aanwezig zijn.

Oorzaken en pad van vorming: comedonen ontstaan wanneer een haarfollikel verstopt raakt door een combinatie van overtollig talg en een verhoornde hoornlaag. Dit leidt tot plugvorming en kan microcomedones vormen die in een ontstekingsproces kunnen uitgroeien tot papels, puisten of andere ontstekingslaesies. Bacteriën zoals Cutibacterium acnes kunnen ontsteking rond een comedon bevorderen, maar comedonen zelf zijn in de eerste plaats niet ontstoken laesies.

Diagnose en behandeling: de diagnose is klinisch op basis van zichtbare laesies. Voor milde tot matige comedonen zijn topische behandelingen gebruikelijk, meestal in combinatie: retinoïden (zoals adapalene of tretinoïne) en benzoylperoxide. Salicylzuur kan ook helpen bij comedolytische werking. Professionele verwijdering door een arts of huidtherapeut kan bij specifieke gevallen nuttig zijn; knijpen moet vermeden worden om littekens te voorkomen.

Preventie en advies: houd een niet-occlusieve huidverzorging aan, gebruik niet-comedogene make-up en zonnebescherming, en zorg voor regelmatige reiniging met milde producten. Bij hormonale factoren of recidiverende klachten kan een arts aanvullende behandeling overwegen.