bloedcirculatiebehoefte

Bloedcirculatiebehoefte verwijst naar de hoeveelheid bloedstroom die de weefsels van het lichaam op elk moment nodig hebben om hun metabole activiteiten te ondersteunen. In de fysiologie wordt dit vaak uitgedrukt als perfusie, meestal in milliliters bloed per 100 gram weefsel per minuut. De behoefte varieert per weefsel en hangt af van de metabolische activiteit en van de capaciteit om bloed naar dat weefsel te voeren.

Determinanten en verdeling van de behoefte vormen een kernpunt: de totale perfusie staat onder invloed van de cardiac output en de regionale vasculaire diameters. Basale perfusie is relatief hoog in organen als de hersenen, nieren en lever, terwijl skeletspierweefsel in rust minder perfuseert maar bij inspanning aanzienlijk meer bloed krijgt. De exacte verdeling kan snel veranderen bij veranderende inspanning, stress of pathologie.

Regulatie vindt op meerdere niveaus plaats. Autoregulatie handhaaft een relatief constante perfusie over een reeks arteriële drukken. Lokaal sturen metabolische factoren zoals CO2, H+, adenosine en lactaat de arteriële diameters (vasodilatatie bij hoge metabole activiteit). Endotheelafhankelijke factoren (NO, endothelines) en nervale/hormonale signalen (sympathisch systeem, renine-angiotensine-systeem) passen de totale output en de verdeling daarvan aan.

Weergave bij verandering: tijdens inspanning neemt de perfusie naar skeletspieren sterk toe door lokale vasodilatatie en herverdeling van de bloedstroom. De totale cardiac output kan stijgen van ongeveer 5 L/min in rust tot 20–25 L/min of meer. Klinisch is voldoende bloedcirculatiebehoefte cruciaal voor weefselbehoud; onvoldoende perfusie leidt tot ischemie en mogelijk orgaandysfunctie. Metingen van perfusie, lactaat, urineproductie en beeldvorming geven inzicht in de mate van weefseldoorbloeding.