bankwezen

Bankwezen verwijst naar de sector van bankactiviteiten en verwante financiële dienstverlening die de geldstroom in een economie regelt. Het omvat gereguleerde banken zoals commerciële banken, spaar- en coöperatieve banken, hypotheekbanken en betalingsinstellingen, evenals gekoppelde beleggings- en vermogensbeheeractiviteiten. Het bankwezen mobiliseert spaargelden, verstrekt kredieten en biedt betalingsinfrastructuur. In Nederland spelen grote spelers zoals ING, Rabobank en ABN AMRO een centrale rol, naast regionale en gespecialiseerde instellingen.

Belangrijkste functies zijn het accepteren van deposito's en het uitlenen van geld aan particulieren en bedrijven, betalingsdiensten (overschrijvingen, kaartbetalingen, incasso) en bewaar- en vermogensbeheer. Banken regelen bovendien markt- en valutatransacties, verstrekken garanties en financieren handel en investeringen. Ze dragen bij aan risico- en liquiditeitsbeheer, kapitaalpositie en krediettoetsing, wat essentieel is voor financiële stabiliteit en economische groei.

Het bankwezen in Nederland wordt gereguleerd en gecontroleerd door De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), met toezicht op prudentiële normen en gedrag. Europees toezicht verloopt via de Bankenunie, met de Europese Centrale Bank (ECB) als centrale toezichthouder voor systeemrelevante instellingen. Kaderregels zoals kapitaal- en liquiditeitsnormen (Basel III/CRD IV) en consumentenbescherming vormen de kern van het toezicht.

Digitalisering, fintech en open banking veranderen het bankwezen door snellere, meer gepersonaliseerde dienstverlening mogelijk te maken, terwijl cybersecurity en operationeel risico toenemen. Een robuuste betalingsinfrastructuur, duidelijke regelgeving en sterke consumentenbescherming blijven essentieel voor stabiliteit en vertrouwen in het financiële systeem.