amandel

De amandel (Prunus dulcis) is de zaadkern van de amandelboom en een van de meest gebruikte noten. Er bestaan zoete en bittere amandelen; zoete amandelen worden meestal rauw of geroosterd gegeten en gebruikt in talrijke producten. Bittere amandelen bevatten amygdaline, dat bij onvoldoende verwerking waterstofcyanide kan opleveren; ze worden daarom doorgaans verwerkt tot olie, extracten of in beperkte hoeveelheden verkocht.

Botanie en oorsprong: de amandelboom is een bladverliezende boom uit de familie Rosaceae. Oorspronkelijk afkomstig uit het oostelijke Middellandse Zeegebied en Centraal-Azië; tegenwoordig wereldwijd geteeld, met belangrijke productie in Californië, Spanje, Italië en Australië.

Teelt en oogst: bomen bloeien vroeg in het voorjaar met witte of lichtroze bloemen. Oogst vindt meestal plaats in de late zomer; noten worden van de bomen geplukt, verwerkt en gedroogd. Blancheren verwijdert schillen voor veel consumentenproducten zoals amandelmeel en -melk.

Toepassingen: amandelen worden rauw gegeten of geroosterd en voorkomen in gebak, snoep en marsepein. Ze kunnen worden gemalen tot amandelmeel; amandelolie wordt gebruikt in koken en cosmetica; amandelmelk is een populaire plantaardige drank.

Voedingswaarde en gezondheid: amandelen leveren vetten (vooral enkelvoudig onverzadigde), eiwitten, vezels en vitamine E, met veel calorieën per portie. Allergieën komen voor, vooral bij kinderen; kruisreacties met andere noten zijn mogelijk.

Historie en productie: de amandel werd in oudheid verbouwd in de Middellandse Zee en rond Iran. Tegenwoordig is Californië de grootste producent, gevolgd door Spanje en andere Europese en Oceanië-regio’s.