agglomeratie

Een agglomeratie is een aaneengesloten stedelijk gebied dat bestaat uit een centrale stad en de omliggende stedelijke of semi-stedelijke gebieden die qua bebouwing, werkgelegenheid en voorzieningen met de kern verweven zijn. In zo’n gebied functioneren vaak een gezamenlijke arbeidsmarkt en een onderling verbonden infrastructuur, waardoor inwoners en bedrijven zich over de hele agglomeratie bewegen.

Het begrip onderscheidt zich van een gemeentegrens of van een strikt administratief gebied: een agglomeratie kan meerdere gemeenten omvatten en strekt zich uit over een groter, doorgaans continu bebouwd oppervlak. Tegelijk wordt de term ook gebruikt als synoniem voor een functionele stedelijke regio, waarbij economische relaties en pendelstroom tussen de delen centraal staan.

Belangrijke kenmerken zijn een hoge bevolkingsdichtheid in de kern, uitgebreide voorzieningen en een robuust transportnetwerk. De woningvoorraad ligt verspreid over de kern en randgemeenten en de arbeids- en economische activiteiten concentreren zich in en rond de stad. Mobiliteit en woningvraag vormen vaak knelpunten die om gerichte planning vragen, zoals vergroting van dichtheid, herbestemming van ruimte en transit-georiënteerde ontwikkeling.

Metingen van een agglomeratie variëren, maar gaan meestal uit van de continue bebouwde oppervlakte en van functionele relaties zoals pendelpatronen en economische integratie. Administratieve definities kunnen verschillen per land of instituut.

Voorbeelden van grote agglomeraties zijn in veel landen bekend; in Nederland wordt de Randstad vaak in deze zin genoemd als één van de grootste aaneengesloten stedelijke gebieden, terwijl rondom grote steden in België en Frankrijk soortgelijke agglomeraties bestaan.

---