gemeentegrens

Een gemeentegrens, of gemeentegrenslijn, is de officiële afbakening van het grondgebied waarbinnen een gemeente bevoegdheden heeft en taken uitvoert. Het gebied achter deze grens bepaalt wie verantwoordelijk is voor lokale regelgeving, ruimtelijke ordening, basisdiensten zoals afvalbeheer, lokale belastingen en openbare orde. De grens scheidt het bestuurlijke gebied van de gemeente van aangrenzende gemeenten en van andere jurisdicties.

De grenzen zijn vastgelegd in nationale en regionale wet- en regelgeving en worden ondersteund door officiële kaarten en registers, zoals provinciale en gemeentelijke kadaster- of registers. In de praktijk bepalen gemeentegrenzen wie gerechtigd is tot voorzieningen en dienstverlening, waar bewoners zich kunnen inschrijven voor gemeentelijke zaken en welke regels gelden op het gebied van bouwen, verkeer en lokale belastingen. Grenslijnen kunnen ook van invloed zijn op electoral districten en op de bevoegdheden van lokale instanties zoals brandweer en politie, afhankelijk van de nationale structuur.

Wijzigingen aan gemeentegrenzen kunnen plaatsvinden door fusies van gemeenten, annexaties of grenscorrecties. Dergelijke aanpassingen vereisen doorgaans een formeel besluit van de bevoegde overheid, vaak na afstemming met provincies of gewest- en ministeriële instanties en soms na inspraak van inwoners. Veranderingen nemen meestal tijd en zorgvuldige afweging van maatschappelijke, economische en ruimtelijke gevolgen.