ademfunctie

Ademfunctie verwijst naar het proces van ademhalen, waarbij zuurstof uit de lucht in het bloed wordt opgenomen en kooldioxide uit het bloed wordt verwijderd. Het is cruciaal voor celademhaling en voor het handhaven van de zuur-basebalans en de homeostase van het lichaam.

Het ademhalingssysteem omvat de luchtwegen, de longen en de ademhalingsspieren. Bij inademing trekken het middenrif en de tussenribspieren samen, waardoor de borstholte groter wordt en de longen uitzetten zodat zuurstof kan diffunderen naar het bloed in de longblaasjes (alveolen). Bij uitademing ontspannen deze spieren en zorgt de elasticiteit van de longen voor terugkeer naar de oorspronkelijke vorm; kooldioxide wordt uitgeademd. Gasuitwisseling vindt plaats door diffusie over het alveolaire membraan en hangt af van concentratieverschillen, membraanpermeabiliteit en oppervlakte.

De ademhaling wordt primair gereguleerd door het ademhalingscentrum in de hersenstam (medulla oblongata en pons). Chemoreceptoren in de halsslagaders en in de aorta meten CO2-niveaus en de pH van het bloed en sturen signalen die de ademfrequentie en -diepte aanpassen. Zowel automatische als vrijwillige controle spelen een rol, bijvoorbeeld bij spreken, inspanning of diepe ademhaling.

Medische evaluatie van ademfunctie omvat meestal spirometrie en gerelateerde metingen. Belangrijke variabelen zijn FEV1 (het geforceerde uitademingsvolume in één seconde), FVC (gefeforceerde vitale capaciteit) en de verhouding FEV1/FVC. Deze waarden helpen bij het herkennen van obstructieve aandoeningen (zoals COPD en astma) en restrictieve aandoeningen, en bij het beoordelen van ventilatie en longcapaciteit tijdens rust en inspanning.

Factoren die ademfunctie beïnvloeden zijn onder meer leeftijd, roken, omgevingsluchtkwaliteit, obesitas en onderliggende longziekten. Adequate ademfunctie is essentieel voor metabolisme, zuur-basebalans en algehele gezondheid.