Vlekwerende

Vlekwerende verwijst naar materialen, oppervlakken of behandelingen die de opname van vloeistoffen en daardoor vlekken verminderen. Het doel is vloeistoffen zoals water, koffie, wijn of olie af te stoten of gemakkelijker uit te spoelen, waardoor de oorspronkelijke kleur en uitstraling langer behouden blijven. Het begrip wordt vooral toegepast op textiel, leer, tapijt en oppervlakken zoals hout- of kunststofafwerkingen, maar ook op papier en coatings.

Vlekwerende systemen komen in verschillende vormen, waaronder waterafstotende (hydrofobe) en oliebestendige (oleofobe) systemen. Bij textiel wordt vaak gesproken van een vlekwerende of een duurzame waterafstotende afwerking, soms aangeduid met termen als durable water repellent (DWR). De chemie kan bestaan uit fluorchemicaliën, siliconen of waxen; de keuze bepaalt zowel effectiviteit als duurzaamheid.

Mechanisme: de behandeling verlaagt de oppervlaktespanning en creëert een omgeving waarin vloeistoffen minder snel in de vezels dringen. Soms wordt ook micro- of nano-structuur toegepast die vloeistoffen laten rollen voordat ze een vlek vormen. Dit levert vaak een snelle afvloeiing van de vloeistof op.

Effectiviteit en beperkingen: vlekwerende behandelingen verminderen meestal het indringen van vloeistoffen, maar bieden geen onfeilbare bescherming tegen alle vlekken. Olieachtige vloeistoffen kunnen nog steeds doordringen. Bij slijtage, wassen of UV-licht kan de werking afnemen. Sommige chemische samenstellingen kunnen invloed hebben op ademend vermogen en draagcomfort van textiel; fluorhoudende producten roepen milieukwesties op, waardoor fluorvrije alternatieven in opkomst zijn.

Onderhoud: voor langdurige werking kan herbehandeling of reproofing nodig zijn na wassen of intensief gebruik. Bij aankoop is het nuttig onderhouds- en wasinstructies te volgen. See also vlekbestendigheid en waterafstotende coatings.