Vanggewassen

Vanggewassen, ook wel vang- of groenbemestingsgewassen genoemd, zijn kortstondige gewassen die tussen hoofdteelten of na de oogst worden gezaaid om de bodem te beschermen en te verbeteren. Hun belangrijkste doelen zijn het voorkomen van uitspoeling van mineralen (met name stikstof), het beperken van erosie, het onderdrukken van onkruid en het verhogen van de bodemstructuur en de organische stofinhoud. Vaak hebben ze weinig oogstwaarde en dienen ze primair voor bodembescherming en bodemvernieuwing. Na hun groeicyclus worden ze ondergewerkt of gemaaid als groenbemesting.

Vanggewassen dragen bij aan bodembiodiversiteit en bodemleven en kunnen, afhankelijk van het soort, stikstof binden. Leguminose vanggewassen zoals klaver en vicia kunnen stikstof uit de lucht vastleggen, waardoor minder kunstmest nodig is voor de opvolgende gewassen. Andere vanggewassen bieden snelle bedekking om vocht vast te houden en weed pressure te verminderen, terwijl sommige soorten specifiek gericht zijn op ziekte- en plaagonderdrukking door onderbreking van plaagcycli.

Veelgebruikte typen vanggewassen zijn: graanachtige vanggewassen zoals rogge, tarwe en haver; legume vanggewassen zoals rode en witte klaver, veldbonen en peulvruchten; en niet-gras, niet-legume soorten zoals oliehoudende radijs, mosterd en phacelia. De keuze hangt af van doelstellingen, klimaat, rotatie en de gewenste bijdrage aan stikstof en bodemstructuur.

Beheer en timing: In gematigde klimaten worden vanggewassen vaak in het late najaar of vroege winter gezaaid na het hoofdgewas of na de oogst. Ze groeien snel en vangen stikstof en mineralen. In het voorjaar worden ze beëindigd door maaien en onderwerken of door afbraak en verwijderen, zodat er ruimte is voor de volgende teelt. De terminatiemethode en het moment van oogsten beïnvloeden de beschikbaarheid van stikstof en de bodemstructuur. Beleidsmaatregelen en agrarische vergoedingsregelingen kunnen het gebruik van vanggewassen stimuleren.

---