Slaapapneu

Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij ademhalingsonderbrekingen of verminderde ademhaling herhaaldelijk voorkomen tijdens de slaap. De meest voorkomende vorm is obstructieve slaapapneu (OSA), waarbij de luchtweg tijdelijk geblokkeerd raakt ondanks naste ademarbeid. Centrale slaapapneu (CSA) ontstaat door een inadequate prikkelgeving van de ademhaling door de hersenen. Soms treden beide vormen tegelijk op, wat ook wel complexe slaapapneu wordt genoemd.

Veel voorkomende klachten zijn luid snurken, episodes van ademstops die door een partner worden waargenomen, plotseling ontwaken met benauwdheid en ochtendhoofdpijn. Overdag kan men zich erg slaperig voelen, slecht geconcentreerd zijn en sneller geïrriteerd raken. Ook kunnen stemmingswisselingen en verhoogde kans op ongevallen voorkomen. De ernst wordt vaak ingeschat met een slaaponderzoek.

Risicofactoren zijn onder meer obesitas, mannelijke geslacht, ouder leeftijd, een grote nekomvang, roken, alcoholgebruik en bepaalde anatomische kenmerken van de bovenste luchtweg. De diagnose gebeurt meestal via polysomnografie in een slaapkliniek of via een thuistest die ademhaling, zuurstofniveau en duur van apneus/hypopneus meet. De ernst wordt uitgedrukt in de apneu-hypopneu-index (AHI).

Behandeling richt zich op het verminderen van symptomen en gezondheidsrisico’s. Leefstijlveranderingen zoals gewichtsverlies, regelmatige slaaptijden en beperkingen op alcohol en sedatieve middelen kunnen helpen. De meest effectieve behandeling voor OSA is positieve luchtdruktherapie (CPAP of BiPAP). Mondvervangende apparaten (mandibulaire vooruitstekende devices) zijn geschikt voor milde tot matige OSA. Chirurgische opties bestaan onder meer uit uvulopalatopharyngoplastiek, maxillomandibulaire vooruitzetting en tongbasisoperaties; hypoglossale zenunstimulatie is voor geselecteerde patiënten beschikbaar. Bij sommige patiënten kan positiespecifieke therapie helpen. Het doel van behandeling is vermindering van apneus, betere oksigenatie en verbetering van de slaapkwaliteit en dagelijkse functioneren. Zonder behandeling kunnen complicaties zoals hypertensie, hartritmestoornissen en verhoogd risico op cardiovasculaire gebeurtenissen ontstaan.