Mondvervangende

Mondvervangende is een term die in de tandheelkunde wordt gebruikt om prothetische oplossingen aan te duiden die ontbrekende tanden en het omliggende mondweefsel vervangen. Het doel is het herstel van kauwfunctie, spraak en esthetiek. In de Nederlandse praktijk wordt mondvervangende vaak gebruikt als overkoepelende benaming voor verschillende soorten kunstmatige prothesen, zoals kunstgebitten en implantaatgedragen oplossingen.

Soorten mondvervangende prothesen variëren van verwijderbare en vaste oplossingen tot hybride constructies. Verwijderbare prothesen omvatten volledige kunstgebitten die een hele kaak vervangen en gedeeltelijke prothesen die meerdere maar niet alle tanden vervangen. Implantaatgedragen protheses zijn vaste vervangingen die op implantaten rusten, zoals kronen, bruggen en volledige implantaatgedragen prothesen (bijvoorbeeld All-on-4- of All-on-6-configuraties). Fixed protheses kunnen zo zijn opgebouwd dat ze liggend op natuurlijke tanden of op implantaten zijn verankerd.

Indicaties voor mondvervangende behandelingen zijn verlies van één of meerdere tanden door cariës of gumziekten, trauma of congenitale ontbreking, met als doel herstel van kauwvermogen, spraak en uiterlijk. Het behandelingsplan omvat meestal diagnostiek, afdrukken, ontwerp en fabricage in een tandtechnisch laboratorium, en nauwkeurige plaatsing en aanpassing door de mondarts.

Materialen variëren van acryl- en porseleinen prothesenkleppen tot metaallegeringen en implantaatmaterialen zoals titanium. Dagelijks onderhoud is cruciaal: reinigen, nachtelijk verwijderen (voor veel typen) en regelmatige controles bij de tandarts. Mogelijke risico’s zijn onnauwkeurige pasvorm, slijtage, irritatie of botverlies rondom implantaten en hogere onderhoudskosten. Mondvervangende is daarmee een belangrijke pijler in restauratieve tandheelkunde.

---