Runtijd

Runtijd is de periode waarin een programma of script daadwerkelijk op een computer uitvoert. Het begint bij het starten van de uitvoering en eindigt bij voltooiing of onderbreking. Tijdens de runtijd voert het programma bewerkingen uit, maakt het gebruik van geheugen en voert het invoer- en uitvoerbewerkingen uit.

Runtijd onderscheidt zich van compileertijd. Compileertijd is het moment waarop broncode wordt vertaald naar uitvoerbare code of naar een tussenvorm. In talen met een runtime is runtijd ook de omgeving die de uitvoering mogelijk maakt, inclusief geheugenbeheer en servicefuncties.

Een runtijdenvironment of runtime omvat de hulpmiddelen en bibliotheken die nodig zijn om een programma uit te voeren. Voorbeelden zijn de Java-runtime (JVM), de .NET Common Language Runtime (CLR), de Python-interpreter en Node.js. Sommige talen draaien als native executables zonder een uitgebreide runtime, terwijl andere talen juist afhankelijk zijn van een uitgebreide runtimeomgeving.

Run-timefouten zijn fouten die optreden tijdens de uitvoering, zoals deling door nul of index buiten bereik. Compileerfouten treden op tijdens het vertalen van de broncode naar uitvoerbare code. Het onderscheid is belangrijk voor diagnose en onderhoud.

Prestatie en metingen spelen een belangrijke rol bij runtijd. De tijd kan worden gemeten als wall-clock time (werkelijke tijd) of als CPU-tijd (gebruikte CPU-tijd). Profiler- en benchmarkingtools helpen ontwikkelaars bij het analyseren van bottlenecks. Technieken zoals just-in-time (JIT) compilatie en interpretatie beïnvloeden hoe runtijd uiteindelijk wordt ervaren: zowel snelheid als geheugenverbruik variëren per taal en runtime.