uitvoerbare

Uitvoerbaar is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord met de betekenis dat iets kan worden uitgevoerd of gehandhaafd. In juridische teksten verwijst het meestal naar besluiten, vonnissen of administratieve besluiten die direct effect hebben of die ten uitvoer kunnen worden gelegd, vaak onder voorwaarden zoals een beroep. Een uitspraak kan bijvoorbeeld uitvoerbaar worden verklaard bij voorraad, wat betekent dat deze onmiddellijk uitvoerbaar is terwijl misschien nog hoger beroep openstaat.

Vorm en grammatica

De basisvorm van de adjectief is uitvoerbaar. De vorm uitvoerbare wordt gebruikt wanneer het bijwoordelijk voor een zelfstandig naamwoord staat en het lidwoord of de positie van het woord een -e- vorm vereist, bijvoorbeeld: de uitvoerbare uitspraak, de uitvoerbare besluiten. Bij een onbepaald lidwoord blijft de onbegeleide vorm vaak onveranderd: een uitvoerbaar besluit. In meervoud is meestal uitvoerbare toestemming of besluiten, afhankelijk van de structuur van de zin.

Uso in de rechtspraak

In de praktijk komt de term vaak voor in zinnen als: "Het vonnis is uitvoerbaar." of "De rechtbank heeft het besluit uitvoerbaar bij voorraad verklaard." Deze formulering wijst erop dat de besluiten direct kunnen worden ten uitvoer gelegd, zelfs tegen eventuele beroepen.

Etymologie en verwante termen

Uitvoerbaar is afgeleid van uitvoeren met het achtervoegsel -baar, wat 'kunnen worden uitgevoerd' betekent. Verwante termen zijn onder meer uitvoerbaar bij voorraad (direct enforceerbaar) en uitvoerbaar verklaren (de rechterlijke handeling waarbij een uitspraak als uitvoerbaar wordt aangemerkt). Synoniemen bestaan, zoals handhaafbaar, maar die woordsoort kan semantiek iets anders benadrukken.

Zie ook

Uitvoerbaar bij voorraad, uitvoerbaar verklaren, handhaafbaar.