Risicovoorkeuren

Risicovoorkeuren verwijzen naar de bereidheid van een individu om onzekerheid en variatie in uitkomsten te aanvaarden bij beslissingen. In de economische theorie worden ze vaak gemodelleerd met een nutfunctie en de theorie van verwachte nutten. Een concave nutfunctie ten opzichte van rijkdom duidt op risicomijding, een convexe nutfunctie op risicozoekend gedrag, en een.Lineaire functie op risiconeutraliteit.

In praktijk worden risicovoorkeuren vaak uitgedrukt als de mate van risico-aversie of -aansluitendheid. Verschillende vormen bestaan: van risicomijdend (risk-averse) via neutraal tot risicozoekend (risk-seeking). De representatie kan plaatsvinden via de vorm van de nutfunctie of via statistische maten zoals de coëfficiënten van Arrow–Pratt voor absolute en relatieve risicoperceptie. Deze coëfficiënten geven aan hoe snel de marginale nutstoename afneemt bij toename van rijkdom.

Risicovoorkeuren worden vaak geëliciteerd door keuzes onder onzekerheid, bijvoorbeeld vergelijkingen tussen zekerheid en loterijen, of door de zogenaamde certainty equivalents en verwachte nut-experimenten. Methodekeuzes kunnen variëren met context en referentiekader, waardoor risicopreferenties contextafhankelijk zijn.

Factoren die risicovoorkeuren beïnvloeden zijn onder meer inkomen en rijkdom, leeftijd en levenservaring, en de manier waarop risico’s worden gepresenteerd (framing). Ook psychologische theorieën zoals Prospect Theory benadrukken dat referentiepunten en verliezen anders worden gewaardeerd dan winsten.

Toepassingen zijn wijdverspreid: in financiën en beleggen, verzekeringen en pensioenen, bedrijfsvoering en publiek beleid. In elk van deze arenas beïnvloeden risicovoorkeuren beslissingsregels, premie- en beleggingskeuzes en de ontwerpkeuzes van instrumenten en regelingen.