Punctuatie

Punctuatie, of interpunctie, verwijst naar de tekens die in geschreven taal worden gebruikt om zinnen te structureren, de toon aan te geven en de betekenis te verduidelijken. Het doel is de leesbaarheid te vergroten, ambiguïteit te verminderen en het ritme van de tekst te sturen.

De belangrijkste interpunctie tekens zijn onder meer: de punt (.), die een zin afsluit; de komma (,), die zinsdelen of bijzinnen scheidt; de dubbele punt (:), die vaak een toelichting of opsomming aankondigt; het vraagteken (?), en het uitroepteken (!), die respectievelijk een vraag of een uitroep aangeven. Daarnaast behoren aanhalingstekens (“ ”) en haakjes () tot de hulpmiddelen om citaten en aanvullende informatie af te bakenen; de puntkomma (;), die zinsdelen scheidt die sterker zijn dan een komma maar minder dan een punt; het koppelteken (-) en het liggend streepje (–) voor verbinding of rangschikking; en de ellips (…) die een weglating of pauze aangeeft; de apostrof ’ voor bezit of verkorte vormen.

Interpunctie helpt bij de syntaxis en de interpretatie van zinnen. Het bepaalt waar een zin eindigt, waar een pauze plaatsvindt en hoe delen van een tekst zich tot elkaar verhouden. In dialogen kan directe rede worden weergegeven met aanhalingstekens; citaten volgen soms een specifieke stijl. Zonder duidelijke interpunctie kan een tekst onzeker of dubbelzinnig overkomen.

Historisch gezien ontstond punctuatie met de opkomst van handschriften en drukwerk; regels evolueerden met stijlgidsen en talen. Er bestaan variaties tussen talen en stijlen, en ook in digitale media kunnen extra tekens of informele vormen voorkomen. Goede interpunctie is vaak onderwerp van taalonderwijs en redactiewerk.