overkomen

Overkomen is een Nederlands werkwoord met meerdere betekenissen, meestal met de onderdelen over- en komen. In de meest gebruikte betekenis gaat het om iets wat iemand overkomt: iets wat gebeurt met of aan iemand, vaak onverwacht. De uitdrukking wordt vaak in de passieve vorm gebruikt, bijvoorbeeld: Het is mij overkomen. Ook kan worden gezegd dat een gebeurtenis iemand overkomt, zoals “Een ongeluk is hem overkomen.”

Een tweede, veelvoorkomende betekenis is “overschouwen/overkomen als” in de zin van hoe iets overkomt op anderen of hoe een indruk wordt gekoppeld aan iemand of iets. Zo kan men zeggen: “Zijn verhaal komt betrouwbaar over” of “Dat komt over als oprechte excuses.” In deze betekenis gaat het om de manier waarop iets wordt waargenomen of geïnterpreteerd.

Grammaticaal gezien is overkomen een werkwoord met prefix over- in combinatie met komen. Het verschijnt in verschillende tijden: ik kom over, jij komt over, hij komt over, wij komen over, zij komen over. Het perfectum wordt gevormd met zijn: ik ben overgekomen. Wanneer het in de betekenis van gebeurtenissen die iemand treffen wordt gebruikt, kan men ook spreken van “dat is mij overkomen.”

Etymologisch gezien is het afgeleid van het voornaamwoordelijke werkwoord komen met het voorvoegsel over-, wat zowel letterlijk “over” als figuurlijk “overgaan/overvallen” kan betekenen.

Zie ook: komen, overdragen, overvallen (in bredere zin van gebeurtenissen en indrukken).