Ontstekingssystemen

Ontstekingssysteem, of ontstekingssystemen, is de verzameling onderdelen die in verbrandingsmotoren de ontsteking van het lucht-brandstofmengsel mogelijk maakt. Bij benzinemotoren bepaalt het systeem het moment waarop de vonk wordt opgewekt en geleverd aan de bougie, zodat de verbranding nabij het topdeadcentre van de zuiger begint. Het tijdstip van ontsteking hangt af van de motortoestand, waaronder snelheid en belasting, en wordt geregeld door de ontstekingssturing of ECU.

Belangrijke onderdelen zijn bougies, een ontstekingsspoel of meerdere spoelen (coils of coil packs), verdeler en rotor (bij oudere systemen), verdelerkap, ontstekingsmodule of ECU, en de bekabeling tussen deze onderdelen. Moderne systemen gebruiken coil-on-plug of verdelerloze ontwerpen waarin elke bougie zijn eigen spoel heeft of een groep spoelen; dit biedt preciezere timing en vermogensverdeling.

Werking: bij het opstarten levert een sensor (krukas- of nokkenas) een signaal aan de bestuurseenheid. Die berekent op basis van snelheid en belasting de gewenste ontstekingshoek en stuurt de ontsteking aan. De spoel slaat energie op en geeft via de bougie een vonk af die het mengsel ontsteekt. Bij hogere snelheden kan de ontstekingshoek worden verplaatst (advance/retard) om efficiëntie en vermogen te optimaliseren.

Types: traditionele systemen gebruikten contactpunten (mechanische puntontsteking) met een verdelerkap en rotor. Later kwamen transistorontstekingssystemen zonder contactpunten, vaak met coil packs of coil-on-plug. Distributievrije systemen (DIS) gebruiken meerdere spoelen die rechtstreeks naar de bougies gaan. Moderne ontwerpen kennen coil-on-plug en centrale ECU die ontstekings timing regelt; sommige ontwerpen gebruiken een waste-spark waarbij één spoel tegelijk twee cilinders laat vonken om kosten te besparen.

Diesel: dieselmotoren werken met compressie-ontsteking en hebben geen vonk. Gloeipluggen of verwarmingssystemen kunnen nodig zijn bij koude starts. Moderne dieselmotoren maken gebruik van elektronische injectie en common-rail systemen; ontsteking wordt grotendeels bepaald door de injectie en de compressieverhouding in plaats van een aparte vonkontsteking.

Onderhoud en diagnose: inspecteer regelmatig bougies, kabels en spoelen op slijtage, corrosie en beschadiging. Controleer tijdstip en afstelling met diagnoseapparatuur; vervang versleten bougies, beschadigde kabels en defecte spoelen volgens fabriekspecificaties. Storingen zoals misfires of onregelmatig stationair lopen kunnen wijzen op problemen in het ontstekingssysteem.