Octrooien

Octrooien zijn intellectuele eigendomsrechten die de houder het exclusieve recht geven om een uitvinding te maken, te gebruiken en te verkopen binnen een bepaald rechtsgebied. Een octrooi wordt verleend aan uitvindingen die nieuw zijn, een inventieve stap bevatten en industrieel toepasbaar zijn. In Nederland kunnen octrooien nationaal worden aangevraagd bij het nationale octrooibureau; daarnaast bestaan Europese routes via het Europees Octrooibureau (EPO). Een Europees octrooi dat in Nederland geldig is, kan na validatie in Nederland bescherming bieden.

Een octrooi geeft de houder het recht derden te verbieden zonder toestemming exploitatie van de uitvinding te plegen. De bescherming is beperkt tot de reikwijdte van de claims in het octrooi. De belangrijkste voorwaarden voor octrooiering zijn nieuwheid, inventieve stap en industriële toepasbaarheid. Bepaalde onderwerpen zijn uitgesloten of beperkt vatbaar voor octrooiering, afhankelijk van jurisdictie, bijvoorbeeld abstracte wiskundige concepten of medische behandelmethoden.

Het octrooi geldt meestal twintig jaar vanaf de datum van indiening, onder voorwaarde van tijdige betaling van jaarlijkse onderhouds- of vernieuwingstaksen. De aanvraag kan een prioriteitsverjaardag hebben en kan via een nationale route of via een internationale route (PCT) of via Europese route worden ingediend. Na verlening kan het octrooi onderwerp zijn van oppositie of bezwaar bij het octrooibureau dat het heeft verleend.

Octrooibescherming beïnvloedt innovatie en economische activiteit door mogelijkheden voor licensing en samenwerking te creëren, maar kan ook leiden tot octrooi-gebaseerde geschillen. In Nederland en de EU streeft de wetgeving ernaar een evenwicht te bewaren tussen stimulering van technologische vooruitgang en vrij verkeer van kennis.