Nierdisfunctie

Nierdisfunctie is een verzamelnaam voor een verminderde nierfunctie of schade aan de nieren waardoor zij minder goed kunnen filteren, afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed verwijderen, en vaak ook minder goed de balans van elektrolyten en水zuur bewaren. Nieren spelen daarnaast een rol bij de aanmaak van hormonen zoals erythropoëtine en bij het regelen van de bloeddruk. Nierdisfunctie kan acuut ontstaan of chronisch aanwezig zijn.

Oorzaken en risicofactoren zijn onder meer acute nierinsufficiëntie door uitdroging, sepsis, een plotseling verlies van bloedtoevoer of nefrotoxische medicijnen; en chronische nierziekte door onder andere diabetes mellitus, hoge bloeddruk, glomerulonefritis, polycystische nierziekte en langdurig ontstekings- of auto-immuunlijden. Ook veroudering en langdurig gebruik van bepaalde pijnstillers kunnen bijdragen. Leefstijl en comorbiditeiten spelen een belangrijke rol.

Symptomen variëren en zijn vaak subtiel in het begin. Bij ernstigere aantasting kunnen symptomen zijn: vochtretentie met zwelling, vermoeidheid, minder of meer urine, donkergekleurde urine, kortademigheid, hoge bloeddruk, misselijkheid en verwarring. Soms zijn er geen duidelijke klachten en wordt de aandoening bij controles vastgesteld.

Diagnose omvat bloed- en urineonderzoek (functie en eiwit in de urine), berekening van de glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR), en beeldvorming zoals een nierecho. Soms kan een nierbiopt nodig zijn om de oorzaak vast te stellen.

Behandeling hangt af van de oorzaak en de ernst. Acute nierinsufficiëntie vereist vaak hospitalisatie, vochtbalans, afbouwen van nefrotoxische middelen en soms dialyse. Chronische nierziekte vereist controle van bloeddruk en bloedsuiker, medicatie ter bescherming van de nieren (zoals RAAS-remmers), eiwitbeperkte voeding waar nodig, correctie van elektrolyten en voeding. Bij gevorderde CKD zijn dialyse of niertransplantatie opties. Preventie draait om vroege diagnostiek, beheersing van diabetes en hypertensie, vermijden van nefrotoxische stoffen en regelmatige medische follow-up.