Milieukosten

Milieukosten zijn de maatschappelijke kosten die voortvloeien uit economische activiteiten en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen, maar die niet of niet volledig in de marktprijzen tot uitdrukking komen. Ze vormen externe of sociale kosten die ten laste komen van derden of toekomstige generaties. Milieukosten ontstaan door vervuiling, uitputting van hulpbronnen, verlies van biodiversiteit, klimaatverandering, geluidshinder en afval.

De kosten kunnen direct zijn, zoals zorgkosten door luchtverontreiniging, of toekomstig en ongewis, zoals de langetermijnimpact van bodem- en waterverontreiniging. De waardering van milieukosten gebeurt met economische methoden zoals kosten-batenanalyse, waardering van ecosysteemdiensten, Life Cycle Assessment en monetarisering van externe effecten. Beleidsinstrumenten zoals koolstofprijzen, milieubelastingen, subsidieregelingen en emissiehandel proberen deze kosten te internaliseren, oftewel in de prijs van producten en diensten door te rekenen.

Economische theorie maakt onderscheid tussen private kosten en maatschappelijke kosten; het verschil is de externe milieukosten. Het Pigou-principe pleit voor heffen van belastingen of heffingen om de private kosten gelijk te trekken aan de maatschappelijke, en het polluter pays-principe onderstreept dat vervuilers betalen voor de schade die zij veroorzaken.

Uitdagingen bij het bepalen van milieukosten zijn onder andere de waardering van niet-marktgoederen, onzekerheden, verdelingsvraagstukken en discussie over waarderingsparameters en disconteringsvoeten. Daarnaast variëren milieukosten geografisch en tussen sectoren.

Milieukosten zijn relevant voor beleidsvorming, kostprijsberekening bij overheidsprojecten en duurzaamheidsverslagen van bedrijven. Ze vormen een kernaspect van milieubeleid en economische besluitvorming, met als doel de werkelijke kosten van economische activiteiten in kaart te brengen en te verminderen.