Luftembolisering

Luftembolisering is een aandoening waarbij luchtbellen in het vasculaire systeem terechtkomen en de bloedstroom blokkeren. Het kan zowel veneus als arterieel voorkomen. Venous air embolism leidt doorgaans tot symptomen in de longoogstroom, terwijl arteriële embolie mogelijk hersen- of myocardproblemen veroorzaakt.

Oorzaken en typen: Veelvoorkomende oorzaken zijn iatrogene ingrepen (zoals centrale veneuze katheterplaatsing of -verwijdering, invasieve procedures, injecties), trauma aan borstkas of longen, duiken en decompressieactiviteiten. Een plotselinge stijging van luchtdruk of snelle veranderingen in ventiel- en adempatronen kunnen luchtbellen in de vasculaire systemen brengen.

Pathofysiologie en kliniek: Bij veneuze embolie reist de lucht naar het rechterhart en de longen, wat dyspnoe, chest pain, tachycardie en hypotensie kan veroorzaken. Bij arteriële embolie kunnen neurologische verschijnselen (verwarring, coordenatieverlies, verlies van bewustzijn) of myocardischemie optreden. Klinische presentatie kan plotseling zijn, en bij bevindingen als een bloot liggende patiënt met opvallende ademnood en hypotensie moet snel worden gehandeld.

Diagnose: De diagnose is meestal klinisch ondersteund door beeldvorming zoals echocardiografie, CT-scan of Doppler-onderzoek van aderen. Bloedgassen kunnen een verminderde zuurstofspanning tonen.

Behandeling en prognose: Immediate zuurstoftherapie (100% O2) stimuleert nitrogenwashout. Fysieke posities zoals linksliggende decubitus en hoofd beneden kunnen luchtdeeltjes naar het rechter atrium houden; in ernstige gevallen is hyperbare zuurstoftherapie aangewezen. Verder kan men, indien mogelijk, lucht uit een centrale lijn aspireren en hemodynamische ondersteuning bieden. De prognose hangt af van de hoeveelheid lucht en de snelheid van behandeling; kleine embolieën hebben vaak een goede uitkomst.

Preventie: Zorgvuldige technieken bij Katheterplaatsing/verwijdering, de-airing van lijnen en vloeistoffen, en snelle herkenning dragen bij aan preventie.