Landschapsmodellering

Landschapsmodellering is een vakgebied binnen milieuwetenschappen, geografie en landschapsarchitectuur dat het gedrag en de ontwikkeling van landschappen probeert te begrijpen en te voorspellen met behulp van wiskundige en computationele modellen. Het doel is inzicht te verkrijgen in hoe landschapsstructuur en -processen veranderen onder menselijke druk en natuurlijke dynamiek, en hoe deze veranderingen ecosystemen en landschapsdiensten beïnvloeden.

Modellen bouwen representaties van factoren die invloed hebben op het landschap, zoals landgebruik, vegetatie, hydrologie en infrastructuur. Ze worden gevoed met gegevens uit GIS, remote sensing, veldwaarnemingen en digitale hoogtemodellen (DEM). Afhankelijk van de vraag worden empirische (statistische) modellen gebruikt, of procesgebaseerde modellen die veldprocessen proberen te simuleren. Ook methoden zoals agent-based modellering en cellulaire automata komen voor, vooral bij landschapsverandering en habitatconnectiviteit. Modellen kunnen raster- of vectorgeoriënteerd zijn en werken op uiteenlopende ruimtelijke schalen, van patchniveau tot regionaal.

Belangrijke onderdelen zijn calibratie, validatie en onzekerheidsanalyse. De uitkomsten zijn kaarten, tijdreeksen en scenariovergelijkingen die beleidsmakers en onderzoekers helpen bij planning en evaluatie. Veelvoorkomende toepassingen zijn stedelijke en regionale planning, natuurbehoud, landgebruiksverandering, hydrologie en klimaatverandering impactstudies, koolstofbalans en biodiversiteitsbehoud.

Uitdagingen omvatten gegevenskwaliteit, schaal- en parameterkoppelingen, onzekerheid en computationele complexiteit. Voorbeelden van praktijktoepassingen zijn het toetsen van beleidsscenario’s voor stedelijke expansie, het ontwerpen van habitatcorridors en het evalueren van landschapsherstelplannen.