Jeuk

Jeuk is de sensatie die de drang tot krabben oproept. Het kan lokaal aanhouden op de huid, of algemeen zijn en over het hele lichaam voorkomen. Jeuk op zichzelf is een symptoom, maar vaak wordt het veroorzaakt door een onderliggende aandoening of huidirritatie. Krabben kan de huid beschadigen en zo een vicieuze cirkel versterken.

Veelvoorkomende oorzaken zijn droge huid, huidziekten zoals eczeem (atopische dermatitis) en psoriasis, netelroos (urticaria), schimmelinfecties, en parasitaire infecties zoals menselijke schurft (scabies). Ook contactallergieën, insectenbeten en bepaalde geneesmiddelen kunnen jeuk veroorzaken. Daarnaast kunnen systemische aandoeningen zoals leverziekten met cholestase, nierfalen, ijzertekort, of afwijkingen van de schildklier en bloed vormen bijdragen aan jeuk. In sommige gevallen blijft de oorzaak onbekend, wat bekend staat als ideopatische jeuk.

Diagnose berust meestal op anamnese en lichamelijk onderzoek. Bij blijvende of uitgebreide jeuk kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn, zoals huidafstrijk of schimmelcultuur, huidbiopsie, en bloedonderzoek naar lever- en nierfuncties, ontstekingsmarkers, ijzerstatus of schildklierfunctie. Afwijkingen in oudere patiënten of bij onverklaarbare jeuk kunnen leiden tot verwijzing naar specialisten.

Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak en symptoomverlichting. Huidverzorging met regelmatige vochtinbrengende crèmes en het vermijden van irriterende stoffen zijn essentieel. Lokale behandelingen zoals corticosteroïden of calcineurinremmers kunnen ontsteking verminderen. Orale antihistaminica kunnen helpen bij allergische jeuk, terwijl neuropathische jeuk soms baat heeft bij medicijnen als gabapentine. Ernstige of récidiverende jeuk kan fototherapie of systemische therapie vereisen. Bij secondaire huidinfecties is passende behandeling nodig.