Hoestprikkel

Hoestprikkel is de prikkel die de hoestreflex oproept. Deze prikkel kan mechanisch, chemisch of thermisch van aard zijn en valt meestal in de luchtwegen rond het strottenhoofd, de trachea en de bronchiën. Veel voorkomende triggers zijn stof, rook, slijm, koude of droge lucht en virale of andere infecties.

Fysiologie en loop van de hoestreflex. Receptoren in de luchtwegen reageren op prikkels en zenden signalen via de nervus vagus, meestal via de interne tak van de nervus laryngeus superior, naar het hoestcentrum in de hersenstam (medulla). Van daaruit verlopen de commando’s via de motorische zenuwen naar de ademhalings- en laryngeale spieren, waardoor een diepe inspiratie gevolgd wordt door het sluiten van de glottis en een krachtige expiratoire uitademing. Dit proces produceert de kenmerkende hoest.

Klinische aspecten. De hoestprikkel kan acuut optreden, bijvoorbeeld bij infecties, of chronisch zijn bij aandoeningen zoals astma, COPD, postnasale drip, gastro-oesofageale reflux en allergieën. Bij sommige mensen ontstaat hoestreflexhypersensitiviteit, waarbij de hoestreflex overmatig reageert op minimale prikkels. Diagnostiek richt zich op anamnese, lichamelijk onderzoek en het identificeren van onderliggende oorzaken; in onderzoekssetting kunnen tussieveiligheidsmetingen met capsaïcine of citroenzuur de gevoeligheid van de hoestreflex aantonen.

Behandeling. Behandeling is doorgaans gericht op de onderliggende oorzaak en kan bestaan uit behandeling van infectie, ontsteking of reflux, evenals hoeststillers (bijvoorbeeld niet-verslavende middelen zoals dextromethorfan, of in sommige gevallen codeïne) en, bij hypersensitiviteit, neuromodulerende middelen of logopedische/gedragsmatige therapie. Hydratatie en omgevingsmaatregelen kunnen ondersteunend zijn.