Fasekanten

Fasekanten is een term uit de materialenwetenschap en geologie die verwijst naar de grens of het raakvlak tussen twee verschillende fasen in een heterogeen materiaal. Een fase is een afzonderlijk, chemisch homogene toestand van materiaal, zoals alfa- en cementietfasen in staal of verschillende kristalrassen in keramieken systemen. Fasekanten vormen de overgangszones waar de samenstelling, kristalstructuur of mechanische eigenschappen plotseling veranderen.

Er bestaan verschillende typen fasekanten. Een coherente fasekant heeft bijna gelijke kristalstructuren aan beide zijden, zodat het latticepad zonder grote afwijkingen doorloopt. Een semi-coherente kant heeft kleine misfit die wordt gecompenseerd door kawet- of misfitdislocaties. Een incoherente kant vertoont weinig tot geen kristallografische afstemming, wat vaak resulteert in grotere interfacedislocations en een scherpere chemische scheiding.

Fasekanten spelen een cruciale rol bij diffussie, mechanische sterkte en fasedynamiek. Ze kunnen diffusiesnelheden beïnvloeden, kracritten en slijtage bepalen en de ontwikkeling van verweking, precipitatievorming of groeiregimen sturen. Tijdens warmtebehandeling, veroudering of smelten kunnen fasekanten migreren, veranderen in aard of oppervlakte vergrendeling, waardoor het materiaal in zijn geheel eigenschappen beïnvloedt.

Voorbeelden zijn de fasegrenzen in staal met parelt, waarin ferriet en cementiet een fasekant vormen, of bij multiphase keramieken waar kristallijne fasen als alumina en silica met elkaar grenssegmenten vormen. In de geologie ontstaan fasekanten tussen mineralen bij metamorfisme of differentiële kristallisatie.

Technieken zoals optische en elektrische beeldvorming, röntgenstraling, elektronendiffractie en EBSD worden gebruikt om fasekanten te identificeren en te karakteriseren, inclusief samenstelling, oriëntatie en misfit.