Endometrioseweefsel

Endometrioseweefsel verwijst naar weefsel dat lijkt op het endometrium en buiten de baarmoeder aanwezig is. Dit ectopische endometrium reageert op hormonen en kan tijdens de menstruatie bloeden, wat ontsteking, pijn en littekenvorming in het bekkengebied kan veroorzaken.

De oorzaak van endometriose is onbekend. Meerdere theorieën bestaan, waaronder retrograde menstruatie waardoor endometrielike cellen in het bekken blijven hangen, metaplasie van peritoneum, genetische factoren en afwijkingen in het immuunsysteem.

Veel voorkomende locaties zijn onder meer de eierstokken (waar endometriomen ontstaan), het buikvlies, de rectovaginale ruimte, de blaas en de darmen. Het kan zich ook buiten het bekken ontwikkelen, wat complicaties kan geven bij darm- of urinewegen.

Symptomen variëren maar bestaan vaak uit chronische bekkenpijn, hevige of aanhoudende menstruatiepijn, dyspareunie (pijn bij vrijen), pijn bij stoelgang of urineren en vruchtbaarheidsproblemen. De ernst van pijn komt niet altijd overeen met de omvang van de ziekte.

De diagnose is gebaseerd op klinische verdenking en beeldvorming; de gouden standaard is laparoscopie met histologisch bevestiging van endometrioseweefsel. Beeldvormende onderzoeken zoals transvaginale echografie en MRI helpen bij planning en detectie van ovariaire cysten en diepe infiltratieve endometriose.

Behandeling is afhankelijk van symptomen en vruchtbaarheidplannen. Conservatieve chirurgie kan gericht zijn op verwijdering van zichtbare laesies; medische therapie kan cyclusafhankelijke pijn verminderen of remmen. Soms is langdurige follow-up nodig vanwege recidief.

Prognose: endometriose is een chronische aandoening die met behandeling vaak onder controle kan blijven; symptomen kunnen afnemen na de menopauze, maar recidief is mogelijk. Vruchtbaarheid kan beïnvloed worden; veel vrouwen raken na behandeling zwanger.