Cultuurgewassen

Cultuurgewassen zijn gewassen die door mensen worden geplant en onderhouden onder gecontroleerde omstandigheden. Ze zijn door domesticatie en selectie aangepast aan menselijke behoeften, zoals voedsel, veevoer, vezels en grondstoffen. Het begrip omvat zowel grote- als kleinschalige teelten en geldt voor gewassen die primair bedoeld zijn voor menselijke of dierlijke consumptie, industrie of handelsdoeleinden. Cultuurgewassen onderscheiden zich van wilde of autotone gewassen doordat zij doorgaans meer uniformiteit, hogere opbrengsten en specifieke eigenschappen vertonen.

Tot de cultuurgewassen behoren onder meer graangewassen (tarwe, rijst, maïs), aardappelen en andere wortel- en knolgewassen, groenten en fruitgewassen, peulvruchten (bonen, linzen), oliehoudende zaden (koolzaad, soja, zonnebloem) en vezelgewassen (katoen, vlas, hennep). Ook wijn- en fruitrassen die in boomgaarden en kassen worden geteeld vallen onder deze categorie. De teelt vindt plaats in zonnige velden, kassen en tuinbouwbedrijven, met gebruik van bemesting, irrigatie, bestrijding van plagen en selectieve veredeling.

Economische en maatschappelijke rol: cultuurgewassen vormen de kern van voedselvoorziening, grondstoffen en buitenlandse handel. Moderne teelt combineert traditionele kennis met technologische ontwikkelingen zoals precisielandbouw, veredeling en geïntegreerde gewasbescherming. Duurzaamheid en klimaatbestendigheid winnen aan belang, onder meer door waterbeheer, bodemzorg, gewasrotatie en vermindering van milieubelasting.