katoen

Katoen is een natuurlijke vezel afkomstig van de zaden van planten uit het geslacht Gossypium, met name Gossypium hirsutum (upland katoen) en Gossypium barbadense (Pima of extra-lang). De vezel bestaat hoofdzakelijk uit cellulose en heeft een lange, fijne structuur die sterk, elastisch en goed absorberend is. Katoenvezel is zacht en ademend, maar kan bij nat worden kreuken en krimpen.

Katoenplanten groeien in warme, tropische en subtropische regio's. Ze hebben een lang groeiseizoen en een frostvrije periode nodig. Oogsten kan handmatig of mechanisch. Na de oogst worden de vezels van de zaden gescheiden in een ginningmachine. Vervolgens doorlopen de vezels kaart-, spin- en weefprocessen waardoor katoen garens en stoffen ontstaan.

Door de combinatie van sterkte, vochtopname en comfort is katoen de belangrijkste natuurlijke vezel voor textiel. Het wordt gebruikt in kleding, linnengoed, handdoeken en huishoudtextiel, maar ook in industriële toepassingen zoals filtermaterialen en papieradditieven. Bijproducten bestaan uit katoenzaadolie en katoenmeel, die onder andere als olie en veevoer worden gebruikt; linters leveren cellulose voor diverse producten.

Productie en duurzaamheid: India, China en de Verenigde Staten behoren tot de grootste producenten, gevolgd door Pakistan en Brazilië. Katoenproductie vraagt veel water en vaak pesticiden; daarom bestaan er initiatieven voor verduurzaming zoals biologische katoen en certificeringsprogramma's.

Geschiedenis: Katoen werd in het oude Midden-Oosten en in de Indusvallei geteeld en verspreidde zich naar Europa. De uitvinding van de katoenmachine door Eli Whitney in 1793 hielp de industriële revolutie en maakte grootschalige textielproductie mogelijk.