gescheiden

Gescheiden is een Nederlands bijvoeglijk gebruikt als het verleden deelwoord van scheiden. Het wordt het vaakst gebruikt om aan te geven dat iemands huwelijk is geëindigd. In de gewone taal duidt het op een civiel-geniet einde van een huwelijk door echtscheiding, zodat de persoon niet langer wettelijk getrouwd is. In officiële documenten kan gescheiden ook als burgerlijke staat worden vermeld, naast getrouwd en ongehuwd. Het begrip kan in bredere zin ook verwijzen naar scheiding in andere contexten, maar de gebruikelijke betekenis is het einde van een huwelijk.

Etymologie en gebruiksnota: gescheiden komt van scheiden, met dezelfde wortel als woorden voor afscheiding en splitsing in verwante Germaanse talen. In zinsbouw fungeert het als bijvoeglijk naamwoord en als deelwoord en kan het voorkomen in uitdrukkingen als “Zij is gescheiden” of “Hij is gescheiden van zijn vrouw”.

Juridische context: in Nederland en België wordt de term gebruikt voor iemand wiens huwelijk wettelijk is beëindigd door echtscheiding of ontbinding. Het geeft niet automatisch de specifieke redenen of voorwaarden van de scheiding weer. Op formulieren en in registers wordt het als één van de civiele statussen gehanteerd.

Synoniemen en verwante termen: scheiding (het proces van beëindiging) en ontbinding van het huwelijk. Een historisch of zelden gebruikte term is scheiding van tafel en bed, wat vroegere of minder voorkomende vormen van gezinsregeling aanduidde. Tegenover gescheiden staan getrouwd en ongehuwd, terwijl weduwnaar/weduwnares verwijst naar iemand wiens partner is overleden.