Brixwaarde

Brixwaarde, ook wel graden Brix genoemd en aangeduid met °Bx, is een maat voor de suikerinhoud van een vloeistof. De schaal is gedefinieerd als het aantal gram suikers per 100 gram oplossing bij een referentietemperatuur van 20°C. Een waarde van 12 °Bx komt dus overeen met ongeveer 12 g suiker per 100 g oplossing. In de praktijk geeft de brixwaarde een indicatie van de totale opgeloste deeltjes in de vloeistof, voornamelijk suikers, maar ook andere oplosbare stoffen kunnen bijdragen.

De brixwaarde wordt meestal gemeten met een refractometer, waarvoor slechts een kleine hoeveelheid vloeistof volstaat. Soms wordt ook een hydrometer gebruikt. Refractometers meten de brekingsindex van de vloeistof, die correleert met de concentratie van opgeloste deeltjes.

De brixwaarde is vooral nuttig in de landbouw, voedseldronk en wijnbouw om rijpheid en zoetheid te beoordelen, bijvoorbeeld bij fruit, sap en wijn. Omdat het gaat om oplosbare deeltjes, kan de brixwaarde afwijken van de werkelijke suikerinhoud wanneer er veel andere stoffen aanwezig zijn of bij aanwezigheid van verschillende types suikers. Temperatuurcorrectie kan nodig zijn voor nauwkeurige metingen.

In wijnbouw en sapindustrie wordt de brixwaarde gebruikt om het oogstmoment te bepalen en om het potentieel alcoholgehalte bij fermentatie te schatten. Een ruwe vuistregel is dat het potentiële alcoholgehalte ongeveer Brix × 0,54 tot 0,60 is, afhankelijk van gist en vergistingsomstandigheden.

De schaal is vernoemd naar de Duitse chemicus Adolf Brix, die in de 19e eeuw methoden ontwikkelde voor het meten van suikers in oplossingen. Moderne toepassingen blijven gericht op fruit, sap en wijn, met meetinstrumenten en temperatuurcorrecties die de waarde bepalen.