Bodempathogenen

Bodempathogenen zijn organismen die in de bodem leven en ziektebeelden bij planten veroorzaken. Ze omvatten onder meer schimmels zoals Fusarium-, Rhizoctonia- en Verticillium-soorten; oöomyceten zoals Phytophthora en Pythium; bacteriën zoals Agrobacterium tumefaciens en Pectobacterium-soorten; en plantparasitaire nematoden zoals Meloidogyne en Heterodera. Ook sommige actinomyceten, zoals Streptomyces-soorten, kunnen bodemgebonden ziekten veroorzaken.

Overleving en infectie vinden plaats wanneer organismen die in de bodem aanwezig zijn, in contact komen met wortels of aangetaste planten. Vele pathogenen overleven in rustende structuren zoals sclerotieën, oösporen of cysten, en blijven zo lange tijd in de bodem actief. Infectie treedt meestal op onder gunstige omstandigheden: voldoende vocht, gematigde tot warme temperaturen en een geschikte gastheer. Ziekte treedt op wanneer inoculum de wortels aantast en de plant verzwakt of dood gaat.

Impact en beheersing: bodempathogenen kunnen leiden tot aanzienlijke economische verliezen door verzwakte gewassen, lagere opbrengsten en kwaliteitsverlies. Beheersing gebeurt via geïntegreerde bestrijding, waaronder gewasrotatie met niet-hostgewassen, het kiezen van resistente rassen, sanitaire maatregelen en drainage om vochtstress te beperken. Verbetering van de bodemgezondheid met organische stof, bodembewerking en biocontrole (bijv. Trichoderma) kan inoculum onderdrukken. Chemische bestrijding wordt beperkt tot specifieke gevallen en onder strikte regelgeving. Preventie en monitoring blijven essentieel.

Diagnose en monitoring: detectie van bodempathogenen vereist vaak laboratoriumanalyse. Methoden omvatten isolatie en microscopie, en moleculaire tests zoals PCR of qPCR. Symptomen alleen zijn vaak niet genoeg voor definitieve identificatie; bevestiging is nodig voor gerichte maatregelen. Monitoring van inoculumbelasting in de bodem kan helpen bij vroegtijdige waarschuwing en besluitvorming.