Bloedvoorziening

Bloedvoorziening is het systeem dat voorziet in een veilige en voldoende beschikbaarheid van bloed en bloedproducten voor medische zorg. Het omvat donorrekrutering, donatie en verzameling, laboratoriumtesten, verwerking, opslag en distributie, en de transfusiediensten in ziekenhuizen. Het doel is tijdige levering van de juiste producten met minimaal risico voor donoren en ontvangers.

Donatie en testen vormen de basis van de bloedvoorziening. Donoren worden aangetrokken via werving en schenken bloed, vaak als vrijwillige donaties. Nadat bloed is verzameld, ondergaat het uitgebreide testen op bloedgroepen en infectieuze agentia zoals hepatitis B en C, HIV en syfilis, met aanvullende screenings afhankelijk van de regio. Daarnaast worden compatibiliteitsonderzoeken uitgevoerd om transfusie-verenigbaarheden te waarborgen.

Verwerking en opslag houden in dat verzamelde bloedproducten worden gescheiden in componenten zoals rode bloedcellen, plasma en bloedplaatjes. Verdere kwaliteitsmaatregelen kunnen leukoreductie en, waar mogelijk, pathogen-reductie omvatten. Opslag en transport volgen strikte koelketennormen: rode bloedcellen meestal opgeslagen bij circa 2-6°C, met een beperkte houdbaarheid; bloedplaatjes bij circa 20-24°C onder voortdurend roeren; plasma ingevroren bij -18°C of kouder. Elk onderdeel is gelabeld en traceerbaar vanaf donatie tot transfusie.

Distributie en transfusie omvatten voorraadbeheer, vraagvoorspelling en logistiek om tekorten te voorkomen en leveringen tijdig te realiseren. Klinische transfusierichtlijnen en veiligheidssystemen helpen bij het toewijzen van producten aan geschikte patiënten en bij het monitoren van eventuele bijwerkingen of transfusiereacties.

Regelgeving en governance bepalen het toezicht en de uitvoering van de bloedvoorziening. Gezondheidsautoriteiten en often nationale of regionale bloedvoorzieningsorganisaties zorgen voor kwaliteitsnormen, donorveiligheid, privacy en ethische kaders. In veel landen is er sprake van een centraal of regionaal georganiseerde bloeddienst die toezicht houdt op het hele proces.