Gezondheidsautoriteiten

Gezondheidsautoriteiten is een verzamelterm voor overheids- en publieksrechtelijke organen die belast zijn met volksgezondheid en gezondheidszorg. Hun kerntaak is het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de bevolking door surveillance en preventie, beleidsadvies, regelgeving en toezicht, en crisisbeheersing bij gezondheidsbedreigingen.

Belangrijke taken zijn onder meer het monitoren van ziekten en gezondheidsrisico’s; het uitvoeren van risico- en impactbeoordelingen; het opstellen en uitrollen van richtlijnen en aanbevelingen; het organiseren van vaccinatieprogramma’s en preventiecampagnes; toezicht houden op de kwaliteit en veiligheid van zorg en medische producten; en het communiceren met publiek en professionals. Ook spelen deze autoriteiten een cruciale rol bij eventuele uitbraken of pandemieën en coördineren zij de respons op nationale en soms internationale niveaus.

Organisatie en voorbeelden variëren per land. In Nederland zijn het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) als nationaal kennisinstituut, de GGD’en (Gemeentelijke Gezondheidsdiensten) die lokaal zorg en preventie leveren, en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) die toeziet op kwaliteit en veiligheid van zorg en jeugdzorg. Op internationaal vlak spelen organisaties als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) en de Europese Geneesmiddelenautoriteit (EMA) een vergelijkbare rol in hun regio. Het onderscheid tussen adviserende en uitvoerende/handhavende instellingen is hierin vaak evident.