Beperkende

Beperkende is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands, afgeleid van het werkwoord beperken. Het betekent letterlijk ‘die beperken’ of ‘die beperking opleveren’ en wordt gebruikt om aan te geven dat iets een beperking oplegt of de werking ervan kleiner maakt. Het komt vaak voor in combinatie met zelfstandige naamwoorden die verband houden met regels, omstandigheden of factoren die invloed hebben op wat mogelijk is.

Beperkende wordt vooral attributief gebruikt voordat een zelfstandig naamwoord staat, waarbij het in de meeste gevallen met -e eindigt voor de grammaticale congruentie (bijvoorbeeld een beperkende factor, de beperkende maatregelen, beperkende voorwaarden). Veelvoorkomende uitdrukkingen zijn beperkende factoren, beperkende maatregelen en beperkende wetgeving. In praktische taalgebruik geeft het woord aan dat er grenzen of beperkingen worden opgelegd die impact hebben op een proces, besluit of situatie.

In vergelijking met verwante vormen wordt beperkende voornamelijk als attributief participium toegepast. Predicatieve vormen zoals beperkend of beperkt komen vaker voor in zinsdelen die een toestand of werking beschrijven (bijvoorbeeld de regels zijn beperkend of de omstandigheden zijn beperkend). Beperkende wordt daardoor vooral gebruikt om duidelijke kwalificatie van een object te geven, terwijl beperkend/beperkt meer voorkomen in predicatieve zinnen.

Het gebruik van beperkende is breed in beleid, recht, economie en wetenschappelijke contexten, waar het doorgaans verwijst naar beperkingen die van invloed zijn op handelingsruimte, rechten, kosten of mogelijkheden. Het renderen als neutraal term is typerend voor een descriptieve encyclopedische stijl.