Adersystemen

Adersystemen is een term die in het Nederlands meestal verwijst naar het vasculaire stelsel van het lichaam, met name het netwerk van slagaders, aderen en haarvaten dat bloed door het lichaam voert. In veel contexten ligt de focus op het arteriële deel (arteriën en arteriolen), maar het hele adersysteem omvat ook venen en capillairen. Het systeem werkt samen met de bloedsomloop en is cruciaal voor zuurstof- en nutriëntenvoorziening, afvoer van kooldioxide en andere afvalstoffen, en bij thermoregulatie en homeostase.

Structuur en componenten worden gekenmerkt door verschillen tussen slagaders, venen en capillairen. Slagaders hebben gespierde, elastische wanden die bestand zijn tegen hoge druk; venen hebben bredere lumen en vaak kleppen om terugstroming te voorkomen; capillairen vormen dunne wanden die uitwisseling van zuurstof, kooldioxide, voedingsstoffen en afvalstoffen mogelijk maken. De microcirculatie in capillairnetwerken is centraal voor stofwisseling in weefsels.

Functie en werking. Het adersystemen transporteert bloed van weefsels terug naar het hart en levert via de slagaders bloed naar de weefsels, waarbij het hart als pomp fungeert. Het systeem reguleert bloeddruk en stroom, verdeelt bloed naar vitale organen en speelt een rol bij warmtehandhaving en zuur-basebalans.

Indeling en figuur van de circulatie. Het systeem omvat systemische circulatie, die het grootste deel van het lichaam van bloed voorziet, en pulmonale circulatie tussen hart en longen voor gasuitwisseling. Een belangrijke conceptuele regel is dat slagaders meestal zuurstofrijk bloed vervoeren (uitgezonderd de longslagader) en aderen meestal zuurstofarm bloed (uitgezonderd de longaders).

Ziekten en diagnostiek. Atherosclerose, aneurysma, veneuze insufficiëntie en trombose zijn relevante aandoeningen van adersystemen. Diagnostiek gebeurt met technieken zoals Doppler-ultrageluid, angiografie, echocardiografie en algemene bloedonderzoeken. Behandeling varieert van medicatie tot chirurgie of endovasculaire ingrepen.