ASAintolerantie

ASAintolerantie verwijst naar het onvermogen om acetylsalicylzuur (ASA), de werkzame stof in aspirine, te verdragen. De term omvat zowel niet-allergische ASA-intolerantie als aspirine-exacerbateerde luchtwegreacties (AERD). Bij niet-allergische intolerantie treden reacties op na inname van ASA of andere NSAID’s die COX-1 remmen; hierbij kunnen huidklachten, uitslag, netelroos en maagklachten voorkomen, en in sommige gevallen ademhalingsklachten. AERD is een specifiek syndroom met luchtwegproblemen: astma, terugkerende neuspoliepen en rhinosinusitis, gekoppeld aan reactions na ASA- of NSAID-inname.

De onderliggende oorzaak ligt vaak in een disbalans van eicosanoïden door COX-1 remming, waardoor leukotriënen worden geproduceerd en ontstekingsreacties in de luchtwegen kunnen optreden. Bij AERD spelen zowel ontstekingsprocessen als atopische aanleg een rol.

Diagnose gebeurt meestal op basis van klinische geschiedenis en het uitsluiten van andere oorzaken. Een gecontroleerde orale provocatietest onder medisch toezicht kan nodig zijn om ASA-intolerantie te bevestigen; aanvullende tests kunnen neus- of bronchiale provocaties omvatten. Het onderscheid met andere NSAID-reacties is belangrijk voor beheer.

Behandeling richt zich op vermijden van ASA en NSAID’s die COX-1 remmen. Opties zijn onder meer paracetamol (acetaminophen) en, waar geschikt, selectieve COX-2-remmers. Voor AERD kunnen lokaal en systemisch corticosteroïden, leukotrieënreceptorantagonisten en andere luchtwegtherapieën helpen. Aspirïne-desensitisatie kan in geselecteerde gevallen worden overwogen na zorgvuldige evaluatie; bij succesvolle desensitisatie is onderhoudsbehandeling met dagelijkse ASA vaak noodzakelijk om tolerantie te behouden. Met passende zorg kunnen symptomen gecontroleerd blijven.