leukotrieënreceptorantagonisten

Leukotrieënreceptorantagonisten zijn geneesmiddelen die de effecten van leukotriënen in de luchtwegen verhinderen door selectief de cysteinylleukotrienreceptor (CysLT1) te blokkeren. Door deze blokkering kunnen LTD4, LTC4 en LTE4 hun werking op bronchiale gladde spiercellen en ontstekingscellen niet volledig uitoefenen, wat bronchoconstrictie, vasculariteit en slijmproductie vermindert. De belangrijkste middelen uit deze klasse zijn montelukast, zafirlukast en pranlukast. Zij zijn meestal oraal toegediend en worden gezien als add-on of alternatief voor andere ontstekingsbehandelingen bij ademhalingsaandoeningen.

Toepassingen omvatten astma, met name mild tot matig persistente astma, en als aanvullende behandeling naast inhalatiecorticosteroïden. Ook worden ze gebruikt ter preventie van exercitie-geïnduceerde bronchoconstrictie en bij allergische rhinitis (seasonale en door de jaren heen). Daarnaast kan een zekere baten bestaan bij aspirine-exacerbatie van luchtwegproblemen, hoewel ze meestal niet de primaire behandeling vormen voor deze aandoening.

Veiligheid en gebruik zijn over het algemeen goed, maar bijwerkingen kunnen voorkomen. Montelukast wordt vaak goed verdragen, maar er zijn meldingen van neuropsychiatrische bijwerkingen zoals stemmingsveranderingen of rusteloosheid; ernstige bijwerkingen zijn zeldzaam maar melden wordt aangeraden. Leverfunctiestoornissen zijn gemeld bij sommige leukotrieënreceptorantagonisten, dus leverfuncties kunnen worden gecontroleerd bij langdurig gebruik. Interacties met andere levermetaboliserende geneesmiddelen kunnen aanwezig zijn, met name bij zafirlukast en pranlukast; klinische monitoring wordt aanbevolen als ze samen met andere medicijnen worden gebruikt. Levensfasen zoals zwangerschap vereisen beoordeling door de arts.