zorgvuldigheid

Zorgvuldigheid is een Nederlands begrip dat verwijst naar de toestand of eigenschap van handelen met zorg, voorzichtigheid en aandacht voor precisie, kwaliteit en de mogelijke schade van de eigen handelingen. Het omvat nauwgezetheid, verantwoordelijkheid en doordacht handelen bij het uitvoeren van taken, het nemen van beslissingen of het communiceren van informatie. In het dagelijks taalgebruik is het vaak een synoniem voor due care of zorgvuldigheid.

In juridische contexten wordt zorgvuldigheid gezien als een norm van voorzichtig handelen. Professionals en instellingen dienen voldoende zorgvuldigheid in acht te nemen om schade te voorkomen en de rechten van anderen te beschermen. Het niveau van zorgvuldigheid hangt af van de context, de mate van risico en de normen die gelden binnen een beroepsgroep of activiteit. Het niet naleven van deze norm kan leiden tot aansprakelijkheid of tuchtrechtelijke maatregelen.

In de praktijk komt zorgvuldigheid in vele domeinen terug. In de journalistiek betekent het feiten controleren, bronnen afwegen en misrepresentatie vermijden. In de geneeskunde en de gezondheidszorg vereist zorgvuldigheid patiëntveiligheid, geïnformeerde toestemming en op bewijs gebaseerde behandeling. In bedrijfsleven en bestuur gaat het om naleving van regels, risico-inventarisatie en heldere communicatie. Ontwerp en engineering vragen om aandacht voor veiligheid, betrouwbaarheid en mogelijke ongewenste bijwerkingen.

Uitdagingen zijn onder meer de subjectiviteit bij vaststelling van wat voldoende zorg is, zeker in nieuwe of complexe situaties, en het afwegen van zorgvuldigheid tegen efficiëntie en vrijheid van informatie. In het digitale tijdperk spelen ook gegevensbescherming, cybersecurity en verantwoord gebruik van geautomatiseerde systemen een rol.