werkingsduur

Werkingsduur is de periode waarin een stof, middel of systeem na toepassing een merkbaar effect behoudt. De term wordt in verschillende vakgebieden gebruikt en kan verwijzen naar zowel biologische als technologische werking.

In de farmacologie is de werkingsduur de tijdsduur waarin een geneesmiddel klinisch werkzaam blijft en effecten zoals pijnverlichting of koortsverlaging optreden. Deze duur varieert per stof en per individu. Voorbeelden: paracetamol werkt doorgaans ongeveer 4 tot 6 uur; ibuprofen ongeveer 4 tot 8 uur. De werkingsduur hangt onder meer af van dosis, toedieningsroute en de farmacokinetiek van de stof (opname, distributie, metabolisme en uitscheiding).

In techniek en industrie wordt de term ook gebruikt om aan te geven hoe lang een apparaat, systeem of product functioneert onder normale omstandigheden alvorens onderhoud, vervanging of recalibratie nodig is. Dit kan gaan om de tijd tot uitval, afname van prestaties of verlies van specificaties, en is een belangrijke parameter bij onderhoudsplanning en kwaliteitscontrole.

Factoren die de werkingsduur beïnvloeden zijn onder andere dosis en frequentie van toepassing, de toedieningsroute en de stabiliteit van de stof of het product. Biologische factoren zoals leeftijd, lever- en nierfunctie, en gelijktijdig gebruik van andere middelen kunnen de duur verkorten of verlengen. Ook opslag- en omgevingscondities spelen een rol.

Meetmethoden variëren per context; bij geneesmiddelen wordt de duur vaak vastgesteld vanaf toediening tot wanneer het klinische effect afneemt tot niet-meetbaar, terwijl bij apparaten de tijd tot uitval of verlies van gewenste prestaties wordt gemeten. De werkingsduur is daarmee een kernparameter voor behandeling, productontwerp en kwaliteitscontrole.