voedseloverschotten

Voedseloverschotten is een term die in het Nederlands wordt gebruikt voor overtollig voedsel binnen een voedselsysteem dat de vraag overtreft en niet eenvoudig kan worden verkocht of geconsumeerd tegen de huidige prijzen. Het verwijst meestal naar eetbaar voedsel dat wel op de markt beschikbaar is maar om uiteenlopende redenen niet wordt verkocht of geconsumeerd. Het onderscheidt zich van voedselverlies (verliezen in de productie- en distributieketen) en van voedselverspilling (werkelijk weggegooid voedsel), al kunnen deze fenomenen elkaar beïnvloeden.

Oorzaken van voedseloverschotten zijn onder meer landbouwsubsidies en prijsstabilisatie die overproductie aanmoedigen, seizoensgebonden overschotten, marktdalingen en ongebruikte capaciteit in distributiekanalen. Internationale handelsstromen en veranderende vraagpatronen kunnen eveneens leiden tot tijdelijke of structurele surplussen. Politieke beslissingen en marktwerking spelen vaak een grote rol in het ontstaan en het beheer van deze overschotten.

Beheer en beleid richten zich op het vermijden van verspilling en op het maximaliseren van maatschappelijke waarden. Mogelijke maatregelen omvatten herverdeling aan voedselbanken en liefdadigheidsorganisaties, verwerking tot dierlijke voeders of biogas, en recycling tot compost. Daarnaast streven beleidsmaatregelen naar betere planning, productieschaling, prijsinstrumenten en stimulering van circulaire economie om overtollig voedsel effectief te benutten in plaats van te laten verdwijnen.

Historisch gezien heeft de Europese Unie met haar gemeenschappelijk landbouwbeleid perioden van aanzienlijke overschotten gekend, soms geïllustreerd met beeldspraak als de “boterberg” en de “wijnmeer.” In verschillende lidstaten blijven nationale en regionale strategieën ontwikkelen om voedseloverschotten te verminderen en te valoriseren.

Zie ook: voedselbank, voedselverspilling, voedselzekerheid, circulaire economie.