landbouwsubsidies

Landbouwsubsidies zijn financiële steunmaatregelen door overheden of supranationale instellingen ten gunste van landbouwers, bedoeld om inkomens te stabiliseren, productie van voedsel te waarborgen, en plattelandsgebieden te ondersteunen. Subsidies kunnen direct aan producenten of via publieke programma's worden uitgekeerd en zijn vaak gekoppeld aan milieunormen, arbeidsvoorwaarden of investeringen.

Veelvoorkomende vormen zijn directe betalingen per hectare of per landbouwareaal (gedeeltelijk decoupled of gekoppeld aan productie), investering- of kapitaalsteun voor landbouwbedrijven, korte- of langlopende leningen met gunstige voorwaarden, belastingvoordelen en vergroensubsidies voor milieuvriendelijke praktijken zoals behoud van biodiversiteit en schonere productie. Ook prijsondersteuning of marktinterventies bestaan, maar zijn in moderne systemen vaak beperkt.

Het grootste aandeel van landbouwsubsidies komt uit de Europese Unie via het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (CAP), dat ondersteuningsmechanismen verdeelt tussen lidstaten. Nationale overheden kunnen aanvullend subsidies toekennen. Financiering gebeurt meestal uit publiek geld en regels bepalen wie in aanmerking komt, hoe bedragen worden berekend en hoe naleving wordt gecontroleerd.

Effecten en kritiek: subsidies bieden inkomensstabiliteit en kunnen investeringen in plattelandsontwikkeling stimuleren, maar kunnen marktverstoringen veroorzaken, prijzen beïnvloeden en tot oneerlijke concurrentie leiden. Milieukosten en administratieve lasten zijn ook aandachtspunten; beleidsaanpassingen proberen vaak milieudoelen en duurzaamheid te bevorderen terwijl economische stabiliteit behouden blijft.

De term wordt in veel landen gebruikt en verschilt per jurisdictie. In Europees verband is CAP sinds de jaren negentig ingrijpend hervormd om ontkoppeling van productie en vergroening te stimuleren. Zie ook: Gemeenschappelijk landbouwbeleid.