Gemeenschappelijk

Gemeenschappelijk is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat iets gedeeld of in gezamenlijk bezit is. Het verwijst naar zaken die door twee of meer personen, groepen of dingen worden gedeeld, of die als gemeenschappelijk belang of verantwoordelijkheid gelden. In het dagelijks taalgebruik komt het voor in uitdrukkingen als een gemeenschappelijke taal, een gemeenschappelijke geschiedenis of een gemeenschappelijke ruimte. Het woord is afgeleid van het Oudnederlandse gemeen (gedeeld door velen) en wordt met het achtervoegsel -lijk gevormd tot ‘gemeenschappelijk’.

Veelvoorkomende uitdrukkingen benadrukken het idee van delen en verbondenheid, zoals 'gemeenschappelijke waarden', 'gemeenschappelijke belangen' en 'gemeenschappelijke verantwoordelijkheid'. In maatschappelijke en bestuurlijke contexten verwijst het vaak naar zaken die voor meerdere actoren van belang zijn of die gezamenlijk moeten worden gedragen, zoals een gemeente of een organisatie met een gemeenschappelijke missie.

In de wiskunde heeft 'gemeenschappelijk' een technische bijklank. Een 'gemeenschappelijke deler' is een getal dat alle betrokken getallen delen; de grootste van deze delers noemt men de grootste gemene deler (GGD). Een 'gemeenschappelijke noemer' is een getal dat als gemeenschappelijke noemer voor meerdere breuken kan dienen. Het begrip wordt daarnaast in informatica en statistiek gebruikt om gedeelde kenmerken, normen of waarden aan te duiden die door meerdere entiteiten worden toegepast.

Samengevat beschrijft gemeenschappelijk alles wat door meerdere partijen wordt gedeeld of nagestreefd, en dient het als basisbegrip in zowel dagelijkse taal als in formele vakdisciplines.