vochtdeficit

Vochtdeficit is een medische toestand waarin het lichaam onvoldoende lichaamsvloeistoffen bevat om normaal te functioneren. Het kan leiden tot een daling van het totale lichaamswater of tot een verlaagd extracellulair volume (hypovolemie). Een vochtdeficit kan isotone (normale osmolaliteit), hypertoon (hypernatriëmie) of hypotone (hyponatriëmie) zijn, afhankelijk van de relatie tussen waterverlies en natriumverlies.

Oorzaken en risicogroepen: diarree, braken, hevige transpiratie, koorts, nier- of hormonale aandoeningen, diabetes insipidus en het gebruik van diuretica. Brandwonden kunnen eveneens vochtverlies veroorzaken. Ouderen, zuigelingen en chronisch zieke patiënten hebben een groter risico op een significant vochtdalende toestand.

Symptomen en tekenen: dorst, droge mond, weinig urineproductie, donkergekleurde urine, droge huid, duizeligheid bij opstaan en in ernstige gevallen verwardheid of shock. Klinische beoordeling dient te worden aangevuld met vitale parameters en urineproductie.

Diagnostiek: beoordeling op basis van klinische tekenen, gewicht en vitale functies, aangevuld met bloed- en urineonderzoek. Bloedonderzoek kan natrium, osmolaliteit en BUN/creatinine leveren. De classificatie in isotone, hypertonische of hypotone vochtdeficit helpt bij het bepalen van de behandeling.

Behandeling en preventie: milde gevallen kunnen thuis worden behandeld met orale rehydratie met elektrolyten. Matige tot ernstige deficiëntie vereist medische zorg en vaak intraveneuze vloeistoftherapie (bijv. 0,9% natriumchloride), afgestemd op osmolaliteit en onderliggende oorzaak. Zuur-correctie van hypernatriëmie moet geleidelijk plaatsvinden. Preventie omvat voldoende vochtinname, vooral bij warm weer of bij lichamelijke inspanning, en speciale aandacht voor risicogroepen.