veiligheidsvoorwaarde

Een veiligheidsvoorwaarde is een voorwaarde waaraan voldaan moet worden om veiligheid te kunnen garanderen bij een systeem, proces of handeling. Het beschrijft onder welke omstandigheden een risico beperkt blijft en hoe een beschermende maatregel effectief werkt. Veiligheidsvoorwaarden vormen samen met veiligheidsmaatregelen de basis van veiligheidseisen in een risk-based veiligheidsbenadering.

In risicoanalyses en veiligheidsontwerp worden veiligheidsvoorwaarden vastgesteld door hazards te identificeren en de bijbehorende risicobeheersmaatregelen te bepalen. Een veiligheidsvoorwaarde kan functioneel zijn (bijvoorbeeld een sensor die een bepaalde melding geeft of een veiligheidsgordel die altijd gespannen moet zijn) of omgevingsgerelateerd (zoals benodigde temperatuur, druk of spanning). Ze geven aan wanneer een systeem veilig kan opereren en onder welke condities een maatregel werkt.

Voorbeelden zijn onder meer: een noodstop die alleen effectief is als deze gemakkelijk bereikbaar is; een robotarm die slechts kan bewegen als geen personen in het werkgebied aanwezig zijn; of een machine die alleen kan starten wanneer een beveiligingsdeurtje gesloten en vergrendeld is. Onderhoud vereist vaak specifieke voorwaarden, zoals uitschakeling van de energiebron (lock-out) en controle op het functioneren van beveiligingen.

Verificatie en naleving vereisen dat veiligheidsvoorwaarden toetsbaar zijn via tests, inspecties of metingen. Bij wijzigingen in systemen of processen worden voorwaarden herzien. Veiligheidsvoorwaarden dragen bij aan het beheersen van risico’s tot een aanvaardbaar niveau en sluiten vaak aan bij normen en regelgeving.