toewijzingsmethode

Toewijzingsmethode is een verzamelnaam voor procedures die middelen, taken of waarnemingen toewijzen aan entiteiten op zodanige wijze dat bepaalde doelstellingen worden bereikt en beperkingen worden nageleefd. Het begrip vindt toepassing in verschillende vakgebieden, zoals operations research, statistiek en management.

In operations research gaat het vaak om het toewijzingsprobleem: gegeven n taken en n agenten met een kosten- of winstmatrix, zoekt men een een-op-een toewijzing die de totale kosten minimaliseert of de totale winst maximaliseert. Exacte methoden omvatten lineaire programmering en het Hongaarse algoritme; ook branch-and-bound-technieken komen voor. Heuristische en metaheuristische benaderingen, zoals greedy algoritmes, local search en simulatie-annealing, zijn geschikt wanneer het probleem te groot is voor exacte oplossingen.

In statistiek en experimenteel ontwerp verwijst de toewijzingsmethode naar de wijze waarop proefpersonen aan behandelingen of condities worden toegewezen om bias te beperken en balans te bevorderen. Veelgebruikte methoden zijn eenvoudige toevaltoewijzing, gestratifieerde toewijzing, bloktoewijzing en adaptieve toewijzing.

In productie en operations management worden middelen zoals machines en arbeid toegewezen aan activiteiten onder capaciteit- en prestatiebeperkingen. Oplossingskaders omvatten onder meer resource-constrained project scheduling en andere aan middelen gebonden toewijzingsproblemen, met technieken uit wiskundige programmering en diverse heuristieken.

Kernkenmerken zijn doelstelling, randvoorwaarden, benodigde inputdata en de behandeling van onzekerheid. De keuze voor een toewijzingsmethode hangt af van de probleemomvang, de gewenste optimaliteit en de benodigde computationele tijd. Toewijzingsmethoden vinden brede toepassing in manufacturing, logistiek, personeelsplanning, gezondheidszorg en marketing.