Home

signaalmoleculaten

Signaalmoleculaten zijn moleculen die communicatie tussen cellen mogelijk maken. Ze bevinden zich in organismen van de prokaryoten tot de mens en omvatten onder andere hormonen, neurotransmitters, cytokinen, chemokinen en groeifactoren. Door binding aan receptoren op of in doelcellen sturen ze signaalnetwerken aan die het metabolisme, de groei, differentiatie en immuunrespons regelen. De aanwezigheid en concentratie van signaalmoleculaten bepalen of een ontvangende cel reageert en welke respons wordt ingezet.

Signaaloverdracht kan op verschillende afstanden plaatsvinden. Endocriene signalen worden via het bloed over lange afstanden getransporteerd;

De werking begint met receptorbinding, gevolgd door signaaltransductie. Receptoren kunnen op het celoppervlak liggen (bijv. GPCRs

Kenmerkend is de specificiteit en regulatie van de respons: receptor-ligandaffiniteit, feedbackmechanismen en kruisverwerking tussen signaalwegen (cross-talk).

paracriene
signalen
werken
over
korte
afstanden
tussen
nabije
cellen;
autocriene
signaalmoleculen
reageren
op
hun
eigen
uitscheiding.
Juxtacrine
signalering
vindt
plaats
door
direct
contact
of
via
gap
junctions.
Sommige
moleculen
opereren
intracrien,
waarbij
de
signaalfunctie
binnen
de
producerende
cel
gebeurt
zonder
afgifte
aan
de
extracellulaire
ruimte.
en
receptor-tyrosinekinases)
of
intracellulair
zijn.
Signaaltransductieroutes
maken
gebruik
van
tweede
boodschappers
zoals
cAMP,
Ca2+,
IP3
en
DAG
en
leiden
via
kinase-cascades
tot
veranderingen
in
eiwitactiviteit
en
genexpressie.
Doelwituitgangen
omvatten
enzymactiviteit,
transport
door
de
membraan
en
regulatie
van
groei
en
immuunresponsen.
Signaalmoleculen
kunnen
worden
afgebroken
of
gemetaboliseerd
door
enzymen,
waardoor
de
duur
en
intensiteit
van
de
respons
beperkt
blijven.
Misregulatie
speelt
een
rol
bij
ziekten
zoals
kanker,
diabetes
en
ontstekingsaandoeningen,
en
signaalmodulatie
is
een
belangrijk
farmacologisch
doelwit.
Veranderingen
in
signaalroutes
onderbouwen
ook
therapeutische
benaderingen
en
diagnostiek.