oppervlaktewateronttrekking

Oppervlaktewateronttrekking is het onttrekken van oppervlaktewater uit natuurlijke bronnen zoals rivieren, meren en kanalen ten behoeve van menselijke activiteiten. Het gaat om water dat uit het oppervlaktewatersysteem wordt gehaald voor drinkwaterproductie, koeling van industriële processen, irrigatie en andere toepassingen.

Onttrekkingen gebeuren meestal via pompen en leidingen en staan onder toezicht van regionale waterbeheerders, zoals de waterschappen en gemeenten. De praktijk vindt doorgaans plaats op basis van vergunningen en quota en moet voldoen aan ecologische normen die minimale ecologische waterafvoer, kwaliteit en beleving van het oppervlaktewatersysteem waarborgen.

Invloeden op het watersysteem: door onttrekking dalen waterstanden en kunnen stromingen veranderen; dit kan rivier- en moerashabitats beïnvloeden, de watertemperatuur en sedimenttransport veranderen en zo de ecologie beïnvloeden. Ook de waterkwaliteit kan door concentratieveranderingen veranderen.

Beheer en regelgeving: oppervlaktewateronttrekking is gereguleerd via nationale waterwetgeving en Europese kaders zoals de Kaderrichtlijn Water. Het beheer ligt meestal bij regionale waterbeheerders en overheden die vergunningen verlenen, waterbalansen opstellen en milieueisen stellen, waaronder natuur- en hydrologische normen en ecologische waterafvoer. Monitoring en handhaving behoren tot de taken van deze instanties.

Monitoring en planning: onttrekkingen worden gemonitord via vergunningen, periodieke rapportages en waterbalansberekeningen. Bij droogte, dreiging van waterschaarste of waterveiligheidsrisico’s kunnen vergunningen worden aangepast of tijdelijk worden opgeschort.